Kattencafé

Vandaag sprak ik met Evelyne (41). Het grootste deel van haar carriere werkte ze in de kledingverkoop. Dat combineerde ze steevast met vrijwilligerswerk, waar ze ook voor de eerste keer in contact kwam met de problematiek binnen de dierenasielen. “Ik dacht toen al: daar wil ik mij in de toekomst voor inzetten!”, vertelt ze me. Een vijftal jaar geleden werd die droom werkelijkheid onder de vorm van het kattencafé die ze, samen met collega dierenvriend Lana, oprichtte.

Oorspronkelijk waren kattencafé’s te vinden in Azië. Daar wonen mensen vaak in erg kleine appartementen, waar er niet genoeg ruimte is voor het houden van huisdieren. Om de mensen toch de kans te geven om in contact te komen met dieren, werden er kattencafé’s geopend. Dat zijn met andere woorden café’s waar je iets kan drinken, maar waar er ook dieren rondlopen. Dat concept werd enorm populair in Azië: ondertussen vind je er zelfs al konijnencafé’s en uilencafé’s. Dat klinkt misschien spectaculair, maar ik zet daar grote vraagtekens bij: je huurt immers tijd om de dieren te knuffelen, terwijl er geen of weinig aandacht wordt besteed aan het welzijn van de dieren zelf. Het gaat voornamelijk om het verdienen van geld. Zo wilden wij het absoluut niet doen!
Mijn collega Lana woonde op dat moment in New York en kwam daar in contact met een ander soort kattencafé. Daar hadden ze de adoptie van asielkatten gekoppeld aan het kattencafé. Mensen konden er iets komen drinken en maakten zo kennis met dieren die anders moeilijk worden geadopteerd. Dat sprak ons veel meer aan, het gaat namelijk niet enkel om het geld, maar om de dieren zelf! De mensen die bij ons op bezoek komen, weten dat deze dieren hier niet zijn om hen te entertainen. Als je bij ons een koffie komt drinken en de poezen liggen te slapen, dan moet je ze laten slapen. Als ze willen spelen, dan mogen de mensen spelen. Als de katten absoluut geen zin hebben in mensen, dan kunnen ze zich ook altijd terugtrekken in een privé-ruimte.

Niet alle kattencafé’s in België werken samen met dierenasielen, sommige kattencafé’s hebben veel meer als insteek om bezoekers te lokken met sociale katten. Bij hen draait het dus meer om de mens dan om het dier. Dat is dag en nacht verschil met hetgeen wij proberen te doen: bij ons kom je binnen in de woning van de kat, niet andersom.

We werken samen met twee dierenorganisaties, namelijk het dierenasiel van Gent en ‘Kat zoekt thuis vzw’ (die laatste is geen fysiek dierenasiel, maar vangt katten voorlopig op in opvanggezinnen en gaat op die manier op zoek naar nieuwe baasjes). Helaas hebben beide organisaties soms te maken met katten die niet geplaatst kunnen worden. Dan spreken we niet alleen over dieren die maanden, maar zelfs jaren op zoek zijn naar een nieuwe familie. Op dit moment zorgen we bijvoorbeeld voor een poes die drie jaar in het asiel heeft gezeten.

Als bezoekers naar het asiel komen op zoek naar een kat om te adopteren, kiezen ze vaak de kat die het meest sociaal is, en hen zelfs al kopjes geeft. Jammer genoeg worden er daardoor heel wat prachtige katten over het hoofd gezien. Sommige asieldieren zijn immers erg bang van mensen: de oren liggen plat op hun kop en ze beginnen zelfs te blazen. Voor die katten proberen wij een verschil te maken door hen te socialiseren en hen dus op hun eigen tempo te laten wennen aan de aanwezigheid van mensen. Dat is een win-winsituatie. Op die manier komen er in het dierenasiel kooitjes vrij om nieuwe dieren te helpen, en de kat die bij ons terechtkomt vindt op termijn een nieuwe thuis.

Dat begint in de introductieruimte. Daar komen alle nieuwe poezen terecht (een 10-tal dagen) om te wennen aan alle nieuwe geuren en geluiden. Daarna leren ze de katten die er al zijn beter kennen. De eerste maanden kunnen we de meeste katten nog niet aanraken, zo bang zijn ze van mensen. Ze lopen rond en proberen hun eigen weg te vinden. We hebben ook plankjes opgehangen tot heel hoog op onze muren, zo kunnen ze contact zoeken op hun eigen tempo. Willen ze dit nog niet, dan kruipen ze meestal ver weg van onze bezoekers. Langzaamaan zie je dat ze veranderen en worden ze nieuwsgierig naar wat er rondom hen gebeurt.
Daarnaast spelen we in op het jachtinstinct van de dieren: tijdens het jagen ontstressen de katten en komen ze vaak net iets dichterbij. Ook de voedermomenten zijn gelegenheden die we kunnen gebruiken om onze bewoners minder schuw te maken, door bijvoorbeeld over de maanden steeds dichter te komen terwijl de dieren eten. Zo associëren de katten ons op termijn met iets heel positiefs: hun voer. Ieder dier reageert ook anders op een nieuwe omgeving: soms zien we hen vrij snel helemaal openbloeien. Sommige katten blijven nog lang erg bang, en dat is ok: iedere kat is anders.

Wij zijn redelijk streng voor de toekomstige baasjes omdat onze katten al heel wat hebben meegemaakt. Als katten bij ons terechtkomen, kunnen ze niet meteen geadopteerd worden. We nemen zelf minimaal 3 maand de tijd om de katten te leren kennen. Pas als we het idee hebben dat de poes zelf klaar is om opnieuw te verhuizen, gaan we op zoek naar zijn of haar gouden mandje. Als mensen na die periode langs komen in ons café en een klik hebben met één of meerdere poezen, mogen ze ons een mail sturen. Die zullen we aandachtig lezen, waarna we al een eerste idee hebben of de persoon of personen in kwestie een juiste match zijn voor die kat. Daarna regelen we een gesprek waarbij we samen enkele vaste vragen overlopen. Vragen als: Hebben jullie al poezen thuis? Hebben jullie een vaste dierenarts? Hebben jullie ervaring met katten die het wat moeilijker hebben? Adoptanten mogen van dat moment ook gebruik maken om zelf vragen stellen.

Daarna volgt er een overleg met collega’s en vrijwilligers: ook zij kennen de kat ondertussen al erg goed. Samen kunnen we goed inschatten of dit een goede nieuwe thuis zou vormen. Daarnaast moet natuurlijk het dierenasiel of gastgezin ook akkoord gaan. Als iedereen akoord is, moet er nog papierwerk in orde worden gebracht. Op die manier zitten er sowieso een paar dagen/weken tussen het kennismakingsmoment. Maar dat is niet per se slecht: mensen die niet bereid zijn om te wachten, maar gewoon zo vlug mogelijk een kat willen, hebben waarschijnlijk niet goed nagedacht over het houden van een huisdier.

Om 8u30 ’s morgens kom ik aan en neem ik eerst de tijd om alle katten te begroeten. Daarna moeten alle kattenbakken worden gepoetst. Rond 9u komen hier 2 vrijwilligers toe om samen met mij alles proper te maken in het café zelf en ook de keuken moet worden klaargezet. Om 11u gaan de deuren van het café open.

De rest van de dag staat in het licht van onze bezoekers: we vinden het heel belangrijk om hen goed te ontvangen en te begeleiden, maar ook om hun vragen te beantwoorden. Tussendoor letten we goed op of iedereen zich goed gedraagt ten opzichte van de katten: alleen wanneer de katten zélf aandacht wensen door te spelen of geaaid te worden, mag dat. Wanneer de katten slapen of liever geen contact wensen, dan moeten bezoekers zich daarbij neerleggen. Om 18u sluiten we de deuren. Daarna krijgen de poezen hun eten en komen ze wat tot rust. Wanneer de werkdag voorbij is, blijft er voor ons nog een heel belangrijke taak over: het invullen van het logboek. Voor iedere kat houden we bij hoe ze zich die dag hebben gedragen onderling, naar de mensen toe, enz. Zo houden we bij hoe een kat evolueert en dat is belangrijk. Rond 20u30 zit mijn werkdag erop.

De evolutie van de dieren zien. Soms komen de katten hier enorm angstig binnen, dan is het natuurlijk fijn als je ziet dat ze uit het niets kunnen beginnen spelen. Of wanneer je uit hun lichaamstaal kan afleiden dat de katten zich veilig voelen, bijvoorbeeld wanneer hun staart recht omhoog komt te staan: dat doet deugd.

Gemiddeld wonen hier 7 poezen in het café, maar op dit moment woont er ook nog 1 poes op onze bovenverdieping. Dat is een katje die al heel wat heeft meegemaakt en nog wat extra tijd nodig heeft om te wennen aan nieuwe huisgenoten. Pas als we voelen dat ze er klaar voor is, komt ook zij ter adoptie.

We worden nog erg vaak geconfronteerd met schrijnende gevallen. Er zijn immers nog enorm veel straatkatten, en voor heel wat huisdieren is hun huis niet veilig, omdat ze mishandeld worden. Voor hen zou ik graag meer kunnen veranderen. Maar wij alleen kunnen niet alle problemen oplossen, hoe graag we ook zouden willen.

Het verhaal van Poppy en Jolien blijf ik prachtig vinden. Die twee poesjes kwamen op dezelfde dag toe in het asiel. Na enige tijd werden ze de nieuwe bewoners van het kattencafé. Poppy kwam als eerste, maar een maand later volgde Jolien. Qua uiterlijk zijn het werkelijk pràchtige katten, daar waren al onze bezoekers het over eens. Maar geen van beide wou aangeraakt worden. Dat zorgde ervoor dat heel weinig mensen geïnteresseerd waren om hen te adopteren.

Daardoor hebben ze hier heel wat maanden gewoond en veel andere katten zien komen en gaan. In die periode zijn zij beste vrienden geworden: ze sliepen samen, aten samen, knuffelden elkaar, etc. Dat maakte ons bang: we wilden ze niet uit elkaar halen, maar wie zou twee katten adopteren die je zelfs niet mag aaien? In die periode waren er twee jonge studentes die hier af en toe langskwamen. Zij zeiden altijd al lachend: “Als we gaan samenwonen, en Poppy en Jolientje zoeken nog steeds een nieuwe thuis, dan adopteren wij ze!”. Dat is begonnen als een grap, maar daarna werden de plannen steeds concreter. Toen die twee dames gingen samenwonen, vonden Poppy en Jolien er meteen ook hun gouden mandje. Nu wonen ze daar al 2,5 jaar en zijn het grote knuffelpoezen geworden, dat hadden we nooit durven dromen! Ze hebben zelfs hun eigen instagrampagina: Jolypopss.

Er zijn nog zoveel dingen die mensen niet weten over katten. Je merkt dat mensen hier soms toekomen en zeggen: ‘ik heb al heel mijn leven een kat, dus ik weet alles over katten’, maar dat is niet altijd het geval. Katten zijn veel complexer dan de meeste mensen beseffen. Het is belangrijk dat mensen meer informatie opzoeken en lezen over katten. Daarom zijn we begonnen aan onze kattenblogs op onze website*, waarin je vanalles leest over katteneten, schuilplekjes, spelen, enz. Eigenlijk zou iedereen zich goed moeten informeren vooraleer ze een kat in huis halen.

*Deze blogs werden in een leuk boekje/ infofolder gegoten. Ze kunnen bij DreamCATchers worden opgehaald of worden besteld via de website van wellopet. https://www.wellopet.be/gratis-boekje-wist-je-katjes-voor-gelukkige-katten