Dierenrechtenorganisatie

Toen ik vandaag afsprak met Michel Vandenbosch, voorzitter van dierenrechtenorganisatie GAIA, en hem vroeg zichzelf voor te stellen, kreeg ik een wel heel speciaal antwoord. “Mijn naam is Michel en ik ben een chimpansee. Meer nog, ik ben ook een zoogdier en een gewerveld dier. Dat vinden sommigen misschien een vreemde manier om me voor te stellen, maar het klopt wel! Er zijn zelfs geleerden die de mens ‘de derde chimpansee’ noemen. Mensen maken samen met heel wat andere dieren deel uit van de grote club der levende wezens die kunnen voelen, gelukkig kunnen zijn en pijn kunnen lijden. Zo kijk ik ook naar mijn mede-dieren, als deel van dezelfde familie! Mijn hond Lizzy is zelfs héle dichte familie, ik ben haar papa.”

GAIA is opgericht in 1992 door Ann De Greef en mezelf. Toen waren de meesten die dit zullen lezen nog niet eens geboren. Wij hebben elkaar gevonden omdat we dezelfde gedrevenheid deelden: allebei bekommerden we ons heel sterk om  dieren en hadden we de gedrevenheid om dierenmishandeling een halt toe te roepen. We bundelden de krachten en richtten GAIA op. Op die manier vonden we de zin van ons leven: dierenleed zichtbaar maken dat anders verborgen zou zijn gebleven, en er dan iets aan proberen te veranderen.
Een wereld met meer dierenwelzijn, waarin mensen ook de rechten van dieren erkennen, dat is ons doel!

GAIA is een dierenrechtenorganisatie. Net zoals er mensenrechtenorganisaties zijn die opkomen voor de rechten van mensen, komen wij op voor de rechten van de dieren. Wij vinden dat dieren ook het recht moeten hebben op een goed leven, om goed verzorgd te worden en om met respect te worden behandeld. We ijveren voor wetten die de rechten van dieren steeds beter erkennen en beschermen. 

Maar dat is nog maar de helft van het werk: wetten moeten natuurlijk ook worden nageleefd en dat gebeurt nog te dikwijls niet. Wanneer we te weten komen dat iemand dieren verwaarloost of mishandelt, proberen we ervoor te zorgen dat die persoon gestraft wordt. Dan dienen we een klacht in en dagen we die persoon voor de rechtbank. Die aanpak werkt!  We kunnen helaas niet altijd en overal zijn. Daarom stellen we prioriteiten: wat pakken we eerst aan? We hebben ondertussen al heel wat bereikt.

Zeker! Zo waren er vroeger heel wat méér dierentuinen in België. Een heel aantal onder hen, zorgden echter helemaal niet goed voor hun dieren. Ze kregen bijvoorbeeld te weinig eten, of zaten in zo’n kleine kooien opgesloten dat ze gek werden! De dierentuinen die hun dieren op die manier verwaarloosden (een 7-tal) bestaan nu niet meer, dankzij GAIA. Daarnaast hebben we er ook voor gezorgd dat circussen geen wilde dieren meer mogen houden en dat het kweken van pelsdieren voor bont (zoals in bontjassen) verboden is in heel België. 

Maar ook buiten België hebben we al onze stempel gedrukt op het dierenwelzijnslandschap. Zo is het dankzij GAIA nu in heel Europa verboden zeehondenbont en andere zeehondenproducten te importeren of te verkopen. Zeehonden zijn omwille van hun pels immers erg in trek bij jagers, en worden op een verschrikkelijk wreedaardige manier doodgeslagen. Dat heb ik met mijn eigen ogen gezien, zoiets vergeet je nooit meer. Een zeehond overleefde: Jimmy (zo noemde ik hem). Ik heb Jimmy toen plechtig beloofd dat we dit zouden stoppen. En daar zijn we met GAIA in geslaagd: we hebben de volledige Europese Unie overtuigd om geen zeehondenproducten meer in te voeren of er handel in te drijven. Daardoor zijn honderdduizenden zeehondenlevens gespaard!

Hier werken mensen met enorm diverse profielen: zo zijn er o.a. mensen die (zowel op stedelijk en gewestelijk niveau, als op Europees niveau) proberen de politiekers ervan te overtuigen om betere wetten en regels te in te voeren. Ook zijn er onze advocaten. Zij zorgen ervoor dat mensen die hun dieren verwaarlozen of mishandelen, of de wetten overtreden, die de dieren beschermen, daar niet zomaar mee wegkomen.

Verder werken bij GAIA mensen die onze campagnes in goede banen leiden: op de radio, op tv, in de kranten en op het internet. Op die manier willen we mensen bewust maken van enkele belangrijke dierenwelzijnsproblemen. We proberen zo bijvoorbeeld mensen te overtuigen om hun katten te laten steriliseren. Onze lesgevers  gaan naar de scholen om het samen met kinderen in klas te hebben over dierenwelzijn, zodat ook de jongsten onder ons beseffen dat dieren veel met ons gemeen hebben en echt niet zoveel van ons verschillen omdat ze ook gevoelens hebben.

GAIA is ook een grote familie met meer dan 75000 leden die begaan zijn met de dieren en willen dat ze goed behandeld worden. Al die mensen op de hoogte houden van onze campagnes vraagt veel werk en ook daar zijn we druk mee bezig.
Je ziet: veel mensen die allemaal op hun manier op de bres staan voor meer dierenwelzijn.

Er zijn heel zeker nog dierenrechtenorganisaties, en dat is een goede zaak! Er is nog zoveel te doen om de rechten van de dieren te verbeteren. Een dag telt maar 24 uur, dus 1 organisatie kan niet alles oplossen. Zo hebben wij ook partners in de rest van de EU en zelfs in de rest van de wereld! We werken allemaal in ons eigen land en bundelen de krachten om diervriendelijke internationale wetgeving te realiseren.
Je merkt ook dat dierenrechtenorganisaties over de hele wereld voorkomen. Niet enkel in het ‘rijke’ westen, maar ook in Azië, Australië en Zuid-Amerika. Dat is natuurlijk geweldig! In de hele wereld vind je mensen die een hart hebben voor dieren: van bij traditionele indianenstammen, tot in de grootste metropolen. Spijtig genoeg is niet iedereen zo, anders zouden de dieren niet mishandeld en misbruikt worden, maar daarom zijn de dierenorganisaties er.

Wanneer we ergens lang en hard voor hebben gestreden, kan het enorm veel plezier doen overwinningen te bereiken en resulaten te boeken. Het is fijn te merken dat een campagne of actie zijn vruchten afwerpt. Er is nog een lange weg te gaan, maar die overwinningen geven de kracht om door te zetten, die geven hoop! En gelukkig zijn die momenten er, sinds het begin van GAIA, al vaak geweest.

Jammer genoeg mag je nooit een probleem aanpakken en verwachten dat alles de dag erop al opgelost zal zijn. Vanaf de start van een campagne of het aanklagen van wreedheden tegen dieren, kan het nog jaren duren vooraleer er een nieuwe dierenwet komt. Soms duurt het wel 25 jaar of nog langer. Het is een proces van vallen en opstaan, maar uiteindelijk komen we er wel. Wij vergelijken onszelf soms met pitbulls, dat zijn honden met enorm veel kracht. Als zij zich ergens in vastbijten, dan lossen ze niet meer. Wij zijn ook zo: als wij ons vastbijten in een dossier van dierenmishandeling, dan laten we niet meer los.
We proberen door te gaan totdat het probleem is opgelost. Ik heb er al mee leren leven, want dat is de realiteit. Maar het zorgt er wel voor dat we moeten werken met kleinere tussendoelen: kleine stappen vooruit tot je uiteindelijk je doel bereikt. Nooit opgeven, is de boodschap.

Zeker, ik heb er zelfs 2!

Het eerste verhaal begint als volgt: ik was in 1990 in de hoofdstad van Mali en bracht er een bezoek aan de dierentuin. Het was een verschrikkelijk dierenpark: dieren zaten er in heel kleine kooien opgesloten en wanneer er geen eten was, werden er bijvoorbeeld simpelweg enkele gazelles gedood om te voederen aan de leeuwen. Daar ontmoette ik Samba, een chimpansee. Enkele jonge Malinezen waren de aap aan het bekogelen met stenen. Een van hen wilde zelfs zijn sigaret uitdoven op zijn arm... Dat kon ik niet laten gebeuren!
Ik kwam tussenbeide, maar Samba was duidelijk helemaal van slag. Daarom hurkte ik me neer voor zijn kooi, en begon ik door de tralies Samba te vlooien. Vlooien wil zeggen dat ik tussen mijn duim en wijsvinger vuil en beestjes uit zijn vacht haalde. Dat ziet er misschien vreemd uit, maar in chimpansee-taal wil dat zeggen: ‘ik wil je vriend zijn’. Samba keek me aan met wijd opengesperde ogen. Hij was enorm verbaasd om op die manier te worden behandeld: met vriendschap en tederheid. Daarop stak hij op zijn beurt heel voorzichtig zijn armen door de tralies heen om mij te vlooien. Dat was een prachtig moment van wederzijdse vriendschap. Ik keek recht in zijn ogen, hij in mijn ogen. Toen leerde ik iets wat ik al langer wist, maar nooit meer kon vergeten: Samba was een persoon! Dieren zijn personen. Geen beesten, geen dingen, maar personen die pijn kunnen voelen en (on)gelukkig kunnen zijn!

Het tweede verhaal luidt als volgt: op een bepaald moment was ik op een plaats waar schapen werden geslacht. Dat gebeurde vaak niet volgens de wet, waardoor de schapen onnodig pijn leden. Ik was aanwezig om te zien of alles ‘volgens het boekje’ gebeurde. Niet dat ik het goed vind dat dieren geslacht worden, maar overal zag ik dieren die onnodig aan het afzien waren. Ik moést ingrijpen. Meermaals heb ik de slachters doen stoppen, zo kon het echt niet! Zoveel dieren pijn zien lijden, dat doet iets met een mens: een ware hel was het! Naar het einde toe zag ik in de verte een paar schapen die daar waren blijven staan. Toen ik naderde zag ik een schaap die mijn richting uit kwam lopen. We naderden mekaar zodanig dicht dat ik met mijn hand het kopje van het schaap kon strelen. Ineens begon dat dier kopjes te geven, zoals een kat. Het was precies alsof dat schaap ‘dankjewel’ zei. Als een kat kopjes geeft, dan wil dat zeggen: ‘jij bent mijn mensenvriend’. Ik werd aanvaard door het schaap, alsof hij wist wat ik de hele dag had gedaan. Zo’n gebaar tonen, dat deed iets met mij!

Dieren zijn geen dingen! Ze kunnen zich blij, boos, bang en eenzaam voelen. Het is dan ook belangrijk om ons in de plaats te stellen van dieren en je af en toe de vraag te stellen: wat als dit met mij zou gebeuren? Wat als ik deze hond, kat, dit konijn, varken, deze koe, schildpad of goudvis zou zijn? Hoe zou ik me dan voelen? Zou dat dan ok zijn? Dat is de betekenis van mens-zijn met de dieren en voor de dieren!